پمپ‌های سانتریفیوژ از رایج‌ترین پمپ‌ها در جهان هستند و برای طیف گسترده‌ای از کاربردها از جمله آبرسانی، آبیاری، زهکشی، تصفیه آب و فرآیندهای صنعتی استفاده می‌شوند

پمپ سانتریفیوژ

پمپ کف کش جزء موتور مستغرق پمپ سانتریفیوژ spd می باشند و در دو نوع سه فاز و تک فاز ارائه می شوند

نحوه عملکرد پمپ

مرحله اول مکش می باشد که سیال از طریق مکش به داخل محفظه پمپ کشیده می‌شود. سپس در مرحله دوم که چرخش پروانه است  موتور، شفت و پروانه را می‌چرخاند. با چرخش پروانه، سیال به سمت لبه‌های خارجی محفظه پمپ پرتاب می‌شود. مرحله سوم که افزایش فشار میباشد با پرتاب شدن سیال به سمت لبه‌های خارجی محفظه پمپ، سرعت آن کاهش می‌یابد و در نتیجه فشار آن افزایش می‌یابد. و در مرحله آخر تخلیه که سیال تحت فشار از طریق تخلیه از پمپ خارج می‌شود.و در نهایت هنگام انتخاب پمپ سانتریفیوژ، باید چندین عامل را در نظر بگیرید، دبی حجمی از سیال است که پمپ در واحد زمان پمپ می کند. هد ارتفاعی است که پمپ می تواند سیال را بالا ببرد. نوع سیالی که پمپ خواهد کرد. موادی که پمپ از آنها ساخته شده است. منبع تغذیه ای که پمپ با آن کار خواهد کرد..

مزایا و معایب پمپ‌ها

پمپ‌های سانتریفوژ دارای طراحی ساده‌ای هستند که باعث می‌شود آنها قابل اعتماد و نگهداری آسان باشند. پمپ‌ها می‌توانند به طور کلی به طور کارآمد عمل کنند، به خصوص زمانی که در شرایط کارکرد مناسب استفاده شوند.پمپ‌های سانتریفوژ می‌توانند برای طیف گسترده‌ای از دبی‌ها و هدها استفاده شوند.پمپ‌ها به طور کلی نسبت به سایر انواع پمپ‌ها ارزان‌تر هستند. پمپ‌های سانتریفوژ در پمپاژ مایعات چسبناک مانند روغن یا گریس به خوبی عمل نمی‌کنند و منجر به خرابی پمپ در طول زمان میشوند.کاویتاسیون پدیده ای است که می تواند زمانی رخ دهد که فشار سیال در پمپ به زیر فشار بخار آن کاهش یابد. کاویتاسیون می تواند به پروانه و سایر اجزای پمپ آسیب برساند.قبل از اینکه یک پمپ سانتریفیوژ بتواند سیال را پمپ کند، باید پرایم شود. پرایمینگ فرآیند پر کردن محفظه پمپ با سیال است.

کاربردهای پمپ‌

• آبرسانی: پمپ‌های سانتریفوژ به طور گسترده برای آبرسانی به خانه‌ها، مشاغل و زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شوند.
• آبیاری: پمپ‌های سانتریفوژ برای آبیاری مزارع و باغ‌ها استفاده می‌شوند.
• زهکشی: پمپ‌های سانتریفوژهمانند پمپ های لجن کش برای تخلیه آب از چاه یا زیرزمین، گودال‌ها و سایر مناطق استفاده می‌شوند.
• تصفیه آب: پمپ‌های سانتریفوژ در مراحل مختلف فرآیند تصفیه آب استفاده می‌شوند.
• فرآیندهای صنعتی: پمپ‌های سانتریفوژ در طیف گسترده‌ای از فرآیندهای صنعتی از جمله تولید مواد شیمیایی، دارویی و غذایی استفاده می‌شوند.
• فرآیندهای صنعتی:پمپ‌های سانتریفوژ در طیف گسترده‌ای از فرآیندهای صنعتی از جمله تولید مواد شیمیایی، دارویی و غذایی استفاده می‌شوند.

انواع پمپ‌های سانتریفیوژ

پمپ‌های سانتریفیوژ در انواع مختلفی از جمله پمپ‌های شعاعی، محوری و مختلط موجود هستند. که پمپ های شعاعی رایج‌ترین نوع پمپ سانتریفیوژ هستند. در این نوع پمپ، سیال در جهت شعاعی از مرکز پروانه به سمت لبه‌های خارجی آن حرکت می‌کند.  در رده ی دیگر پمپ های محوری است که در این نوع پمپ، سیال در جهت محوری از طریق پروانه عبور می‌کند. و در آخر پمپ های مختلط که ترکیبی از پمپ‌های شعاعی و محوری هستند.هنگام انتخاب پمپ سانتریفیوژ، باید چندین عامل را در نظر بگیرید، از جمله دبی، هد، نوع سیال، مواد پمپ و منبع تغذیه. انتخاب پمپ اشتباه می تواند منجر به عملکرد ضعیف، ناکارآمدی و حتی آسیب به پمپ شود.پمپ‌های سانتریفیوژ باید مطابق با دستورالعمل سازنده نصب و راه اندازی شوند. نصب و راه اندازی نادرست می تواند منجر به خرابی پمپ شود.پمپ‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح و طول عمر آنها به نگهداری منظم نیاز دارند. نگهداری منظم شامل تمیز کردن، روغن کاری، بازرسی و کالیبراسیون پمپ است . هنگام استفاده از پمپ‌های سانتریفیوژ، باید اقدامات احتیاطی ایمنی مناسب را انجام داد. این شامل پوشیدن عینک ایمنی، لباس محافظ و استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب است.

انواع پمپ های آتش نشانی

1 )  پمپ عمودی خطی PCR

یکی از انواع پمپ های آتش نشانی به پمپ عمودی خطی PCR معروف است که امروزه با توجه به کوچکتر شدن فضای مربوط به سیستم های پمپاژ در ساختمان ها، نیازبه استفاده از پمپ هایی که فضای کمتری را اشغال میکنند ضروری بنظر میرسد. این نوع پمپ را میتوان بصورت خطی و در امتداد خط و لوله نصب نمود بطوریکه فلنج مکش و رانش در یک امتداد قرار گرفته و فضای کمتری را اشغال میکند.

کاربرد پمپ عمودی خطی PCR

بوستر پمپ های مربوط به ساختمان های مسکونی بلندمرتبه ، مجتمع عای تجاری و تفریحی ، هتل ها ، مراکز صنعتی ،  سیستم های اطفاء حریق ، آب شیرین کن ها و ….

2) پمپ عمودی توربینی

پمپ های عمودی توربینی نوعی پمپ سانتریفیوژ هستند که به شکلی مشخص برای انتقال آب از چاه های زیر زمینی یا قنات به سطح زمین مورد استفاده قرار میگیرند. این پمپ ها همچنین با نام های توربین چاهای عمیق یا پمپ های شافت  خطی نیز شناخته میشوند ، اما برخلاف پمپ های کف کش که نیروی محرکه ی آن درون آب قرار میگیرد، این دسته از پمپ ها نیروی خود را از محرکی میگیرند که روی سطح زمین سوار شده است. این موتور توسط شافتی بسیار بلند به پروانه ی پمپ متصل میگردد.

پمپ های عمودی همواره یا با یک موتور AC  کوبل شده و یا بدین منظور از یک موتور دیزلی بهره میگیرد ، انتهای پمپ شامل حداقل یک پروانه ی چرخان بوده که آب را بدون محفظه پمپ مکش میکند.

در نمونه های چند مرحله ای ، چندین پروانه پشت یکدیگر سوار میشوند که افزایش مکش در چاه های عمیق تر را به دنبال دارد یا در مواردی که فشار بیشتری در خروجی مورد نیاز است بکار میرود. بعد از اینکه آب از آخرین پره ی پروانه خارج میشود از میان یک لوله عبور کرده و به سطح زمین میرسد. خروجی پمپ روی سطح آب قرار دارد که آب را به سطح زمین هدایت میکند.

کاربرد عمودی توربینی

 پمپ های توربینی عمومآ در مکان های مورد استفاده قرار میگیرند که پمپ های کف کش کارایی خود را از دست میدهند ،  این امر از آن جهت روی میدهد که پمپ های کف کش قدرت ایجاد جریان های بالا را ندارند و یا شخص مد نظر ترجیح میدهد که موتور را روی سطح زمین قرار دهد. پمپ های عمودی در چاه های کور مورد استفاده قرار میگیرند که دسترسی به آن ها مشکل بوده و همچنین برای آبیاری چمن های ورزشگاه نیز بکار میرود.

3) پمپ های سانتریفیوژ

یکی از انواع پمپ های آتش نشانی به پمپ سانتریفیوژ معروف است پمپ سانتریفیوژ پرمصرف ترین پمپ در بازار میباشد که شامل انواع مختلف ازجمله پمپ سانتریفیوژ هیدرولیکی ، مکش ، دیزلی ، مغناطیسی و… می باشد.

پمپ سانتریفیوژ از یک یا چند پروانه استفاده میکنند که به محور متصل و آن را میچرخانند ، به این ترتیب انرژی لازم برای حرکت مایع داخل پمپ را فراهم کرده و مایع را فشرده میکند تا آن را داخل سیستم لوله کشی انتقال دهند. این سری از پمپ ها در دو نوع تک فاز و سه فاز برای مصارف مختلف خانگی و صنعتی تولید و عرضه میشوند.

 تقسیم بندی پمپ سانتریفیوژ از نظر شکل ظاهری

1. قرار گرفتن راستای محور Orientetion shaft
2. پمپ ها به لحاظ قرار گرفتن شافت بصورت عمودی یا افقی به دو دسته تقسیم میشوند.
3. تعداد ایمپلر(پروانه) پمپ ها بر اساس پروانه مورد استفاده در آن به یک طبقه یا چند طبقه تقسیم میشوند.
4. جهت قرار گرفتن فلنج ورودی  suction flange orientation
5. با توجه به محور قرار گرفتن راستای فلنج ورودی پمپ تقسیم بندی دیگری انجام میشود.
6. جدا سازی پوسته  casting split

در صورتی که پوسته پمپ در راستای عمود بر محور شافت از همدیگر جدا شوند به آن برش عمودی و یا شبکه ای گفته میشود و اگر بصورت موازی با محور شافت شاید، پوسته از بدنه ی اصلی جدا شود به آن برش افقی میگویند.

در یکی از سه شرط ذیل از پمپ بشکه ای یا برش عمودی استفاده میشود

1. اگر دمای سیال حدود 200 درجه سانتی گراد یا بیشتر باشد.
2. سیالات سمی و یا خطرناک با فشار خروجی 100 بار یا بیشتر باشد.
3. اگر دمای سیال حدود 200 درجه سانتی گراد یا بیشتر باشد.

موقعیت بیرینگ      Bearing  support

موقعیت قرار گرفتن پروانه با توجه به یاتاقان بندی محور به دو دسته تقسیم میشوند.

1. یکسر گیردار پروانه خارج از بیرینگ
2. یکسر گیر دار پروانه بین بیرینگ

 زمانی که پمپ مستقیم رویه شاسی خود نصب میشود به آن (فوت موند) گفته میشود و اگر پمپ بر روی ستون ها یا تیرک های بنام pad stall که به شاسی متصل شده است نصب شود به آن (سنتر لاین) گفته میشود.

بر اساس ap610  تمام پمپ های سانتریفیوژ باید سنتر لاین باشند ولی استثنایی هم قائل شده اند که پمپ های با دمای سیال کمتر از 150 درجه میتواند فوت موند باشند.

پمپ سانتریفیوژ چطور کار میکند؟

ابتدا پمپ سانتریفیوژ مایع داخل سیستم را به پورت مکش و از آنجا به ورودی پروانه هدایت میکند. پروانه، مایع را در امتداد پره های چرخشی حرکت داده که شتاب انرژی مایع را افزایش میدهد. مایع از پره های پروانه دور شده و سپس به داخل حلقه یا پوشش دیفیز پمپ حرکت میکند و در آنجا شتاب بالای مایع به وسیله ی یک فرآیند انتشار، به فشار بالا تبدیل میشود، سپس مایع به تخلیه پمپ و از آنجا به خارج از سیستم و یا در پمپ های چند مرحله ای به مرحله ی بعد هدایت میشود.

ظرفیت جریان پمپ های سانتریفیوژ تا 1100 دور در دقیقه و فشار آنها حداکثر 300 فوت است. پمپ ها همچنین از مواد مختلفی از جمله برنز ، چدن و فولاد ضد زنگ ساخته میشوند. در ساخت پمپ های آب از انواع مواد استفاده شده و میتوانند میزان جریان را به 12.000 لیتر در دقیقه برسانند.

پمپ سانتریفیوژ در انواع مختلف پاسخگو نیاز اکثر کاربردهای صنعتی است و میتوان جریان را تا 4500 دور در دقیقه ، کل فشار را تا 780فوت و دمای مایع را به 750 درجه فارنهایت برساند.

نصب پمپ سانتریفیوژ:

 نصب پمپ سانتریفیوژ معمولآ سریع است ، نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به سایر مدل ها دارد و تعمیر آنها نیز آسان است. پمپ سانتریفیوژ معمولآ بهترین انتخاب برای مایعات وسیکوزیته (رقیق) و با سرعت بالاست. همچنین از این پمپ ها در بسیاری از مناطق مسکونی ، تجاری ، صنعتی و شهری استفاده میشود. پمپ سانتریفیوژ چند مرحله ای دارای بیش از یک پروانه هستند و زمانی مورد استفاده قرار میگیرند که نیاز به فشار بیشتری است.

آنها معمولآ در محدوده زیر کار میکنند:

جریان بین 5 تا 200000 گرم در دقیقه

فشار کل بین 10 تا 7500 فوت است

اسب بخار بین 125  تا 5000 اسب بخار است

در ساخت پمپ سانتریفیوژ از انواع مواد مختلفی استفاده میشود، از جمله انواع مختلف پلاستیک و چدن یا فولاد ضد زنگ ، آلیاژ های مختلف و پلاستیک های خاص برای کاهش خوردگی و سایش ، مسائل بهداشتی و یا استعمال های سخت ، اتصال لوله ها در پمپ سانتریفیوژ با خطوط لوله کشی استاندارد در اندازه های کوچک و فلانژ در اندازه های بزرگ در دسترس است.

4) پمپ های اسپیلت کیس یا همان پمپ های دومکشه (DPS)

این پمپ از نوع گریز از مرکز افقی با محفظه حلزونی یک طبقه است. این پمپ یکی از انواع پمپ های آتش نشانی محسوب میشود که محفظه پمپ با برش محوری بوده که امکان تعویض اجزای گردان را به راحتی محیا میسازد. فلنج های رانش و مکش پمپ به نیمه پایین محفظه متصل بوده که هر دو فلنج در یک خط موازی قرار دارند (پمپ خطی). پروانه پمپ از نوع شعاعی بسته و دارای دو ورودی سیال میباشد.

در این نوع ، پروانه نیروی محوری عمدتآ وجود نخواهد داشت ، پروانه بصورت استاتیکی و دینامیکی مطابق ISO 1940 بالانس شده است. محور پمپ از لحاظ نشت سیال مورد پمپاژ کاملا آب بندی بوده و روی محور در محل آب بندی ها با بوش محافظ پوشش داده شده است. یاتاقان های پمپ در هر سمت دارای یک عدد بلبرینگ شیار عمیق بوده که پوشش دار هستند و نیاز به روانکاری مجدد در طول عمر بلبرینگ نخواهد داشت.

کاربردها

ایستگاه های پمپاژ آبرسانی، زه کشی، نیروگاه ها، سیستم های تآمین آب در مصارف صنعتی،  پمپ های آتش نشانی،  مصارف دریایی و مصارف پالایشگاهی

صنایع پمپ سازی نوید سهند تولید کننده انواع پمپ های لجن کش، پمپ های کفکش، انواع پمپ های آتش نشانی، پمپ های گریز از مرکز و …  آماده خدمات رسانی به مشتریان عزیز می باشد.

بازرسی های ادواری در پمپ های سانتریفیوژ

در ادامه مقاله در مورد بازرسی هایی ادواری در پمپ های سانتریفیوژ که ماهانه و یا سالانه باید انجام گردد صحبت می کنیم

بازرسی های سه ماهه پمپهای سانتریفیوژ

اعمال زیر را هر سه ماه یکبار انجام دهید:
1) پیچ های فونداسیون و پیچ های پایه موتور و پمپ را بررسی نمایید که کاملا محکم باشند.
2) آببند مکانیکی را بررسی کنید در صورت نیاز آن را تعویض کنید.
3) حداقل هر سه ماه یکبار (2000 ساعت کارکرد) روغن را تعویض کنید.
4) اگر شرایط محیطی نامناسب است و یا شرایط دیگری وجود دارد که باعث ایجاد آلودگی در روغن می شود، زودتر از موعد روغن را تعویض کنید.
5) همراستایی محور را بازرسی نمایید و در صورت نیاز مجددا تنظیم کنید.

بازرسی های سالیانه پمپ های سانتریفیوژ

اعمال زیر را هر سال یکبار انجام دهید:
1) دبی پمپ را بررسی کنید.
2) فشار پمپ را بررسی کنید.
3) توان مصرفی موتور را بررسی کنید.
اگر عملکرد پمپ مناسب با شرایط فرآیندی نمی باشد و شرایط فرآیندی نیز تغییر نکرده است، اعمال زیر را انجام دهید:
الف) پمپ را دمنتاژ کنید.
ب) پمپ را مورد بازبینی قرار دهید.
پ) قطعات ساییده شده را جایگزین کنید.

پمپ آب چیست؟

تلمبه یا پمپ آب وسیله ای است مکانیکی برای جابجایی و انتقال انواع مایعات که با افزایش فشار، منجر به جابجایی مایعات به ارتفاع بالاتر (با افزایش هد) یا حتی پایین تر (حوضچه و یا مخزن) می گردد.

پمپ ها در صنایع مختلف کاربردهای مختلف و فراوانی دارند. پمپ ها از منابع انرژی مختلفی استفاده می کنند که شامل پمپ ها با کارکرد دستی، برقی، موتورهای درون سوز و نیروی باد می شود پمپ ها اندازه های مختلفی دارند که از سایز میکروسکوپی برای کارهای پزشکی تا پمپ های بزرگ صنعتی را شامل می شود.

به عبارتی دیگر، پمپ انرژی مکانیکی را از یک منبع خارجی مانند موتور گرفته و به سیال مایعی که در حال عبور از آن است منتقل می گردد.

در نتیجه انرژی سیال پس از خارج شدن افزایش خواهد. از پمپ ها برای انتقال و یا جابجایی سیال از یک نقطه به نقطه دیگر در یک سیستم لوله کشی و یا هیدرولیک استفاده می شود پمپ ها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام کاربرد خاصی دارند.

واحد های اندازه گیری در پمپ

در ادامه، یک سری از واژه های فنی و کلیدی را که در صنعت تولید پمپ کاربرد اساسی دارند، به همراه معانی آنها مورد بررسی قرار خواهیم داد. تمامی اندازه ها و واحدهای اندازه گیری به شکل فنی بیان شده اند.

دبی (آبدهی)

میزان عبور سیال از یک مقطع در واحد زمان تعریفی از دبی می باشد و معمولا آن را با Q نمایش می دهند. اندازه گیری دبی به صورت عمده و بر اساس دو دسته واحد اندازه گیری صورت می پذیرد:

• واحدهای جرمی: میزان عبور توده جرمی سیال در کسر مشخصی از زمان محاسبه می گردد، مانند Kg/h
• واحدهای حجمی: میزان عبور توده حجمی از سیال در واحد زمان محاسبه می شود، مانند lit/min (لیتر در دقیقه) و m³/s (متر مکعب در ثانیه)

به عبارت دیگر به مقدار سیال یا مایعی که در واحد مشخصی از زمان از نقطه ای خاص مانند خروجی پمپ و یا سطح مقطع لوله عبور میکند و خارج می شود، دبی گفته می شود که می تواند بر حسب لیتر بر دقیقه، لیتر بر ثانیه و یا متر مکعب در هر ساعت محاسبه گردد.

قابل ذکر است که بین مقدار سیال عبوری از لوله و مقدار الکتریسیته عبوری از یک سیم تناسب مشابهی وجود دارد بدین ترتیب که مقدار هد هیدرولیکی برابر با مقدار ولتاژ و انرژی پتانسیل الکتریکی بوده و مقدار جریان هیدرولیکی نیز برابر با مقدار آمپر و جریان الکتریکی می باشد. همانطور که هر چه سیم انتقال جریان الکتریسیته نازک تر باشد،

مقدار جریان عبوری از سیم کاهش می یابد با کاهش قطر و سطح مقطع لوله انتقال آب، مقدار دبی نیز می کاهد. همانطور که جهت انتقال جریان الکتریسیته به کابل برق از طریق سیم نیاز به اختلاف ولتاژ هست، برای انتقال سیال در لوله نیز باید هد خاصی را تعریف کرد. تعیین مقدار هد یکسان در دو طرف یک لوله افقی باعث می شود سیال درون لوله هیچ گونه جریانی نداشته باشد به این علت که همانطور که کابل برق در برابر عبور جریان الکتریسیته از خود مقاومت نشان می دهد.

فشار (Pressure)

مقدار فشار یعنی مقدار فشار وارد شده بر روی هر واحد از سطح زمین (برای مثال Kg/cm²) و باید دقت داشت که با مقدار ارتفاع اشتباه نگردد.

در صورت پمپاژ مایعات، مقدار فشاری که مایع بر روی سطح زمین وارد می کند برابر است با حاصلضرب مقدار ارتفاع پمپاژ در وزن خاص مایع پمپاژ شونده. به همین خاطر حجم چندین کیلومتر هوا بر روی سطح زمین، بر روی سطح دریا تنها فشاری برابر با یک Kg/cm² تولید می کند یعنی فشاری نزدیک به تقریباً یک اتمسفر. ولی همین مقدار حجم از مایع فشاری برابر با 700 الی 800 برابر فشار هوا تولید می کند. زیرا وزن خاص مایع 700 الی 800 برابر از وزن هوا بیشتر است. به خاطر داشته باشید که مقدار فشار آب با ارتفاع 10 متر، چیزی نزدیک به یک Kg/cm² می باشد. با نصب یک مانومتر در خروجی پمپ می توان افزایش فشارهای زیر را اندازه گیری کرد.

• نفت- وزن خاص 2.1 Kg/cm² = 00.7*0.001*30*100 = 0.7 Kg/cm3
• آب- وزن خاص 0.3 Kg/cm² = 00.1*0.001*30*100 = 1.0 Kg/cm3
• جیوه- وزن خاص 40.8 Kg/cm² = 13.6 * 0.001 *30 * 100 = 13.6 Kg/cm3

هد (ارتفاع) یا فشار پمپ

یعنی یک پمپ تا چه ارتفاعی (در شرایط استاندارد) می تواند سیال را تحت فشار زیادتر کند. برای پمپهای آب سانتریفیوژ، هد یا فشار آب بر حسب متر (m) و یا فوت (ft) بیان می شود و برای پمپهای روتاری و جابجایی مثبت فشار پمپ بر حسب بار bar و PSI و کیلو پاسکال (kpa) گفته می شود. به عبارت دیگر Head به معنای ارتفاع بوده و به اختلاف سطح اشاره می کند. برای مثال پمپی با مقدار دبی برابر Q در هر ثانیه و با ارتفاع 30 متر قادر است مقدار Q لیتر از سیال را در هر ثانیه به ارتفاع 30 متر پمپاژ کند.

مقدار ارتفاع پمپاژ هر پمپ بر اساس قطر پروانه و سرعت گردش موتور پمپ محاسبه می شود و نوع سیال پمپاژ شونده اهمیت ندارد. به عبارت دیگر در مثال فوق پمپ قادر است مقدار Q لیتر از سیال پمپاژ شونده اعم از آب صاف، نفت و یا جیوه و غیره را به ارتفاع 30 لیتر در هر ثانیه پمپاژ کند و تفاوت تنها در مقدار توان مصرفی پمپ جهت پمپاژ سیالات متفاوت می باشد.

افت ارتفاع پمپاژ

با عبور سیال از لوله ها، فیلتر و یا شیرها و در اثر اصطکاک با جداره داخلی آنها مقدار جریان سیال و در نتیجه ارتفاع پمپاژ تا حدودی کاهش می کند که به آن افت ارتفاع میگویند.

همانند جریان الکتریسیته که با افزایش مقدار جریان (آمپر) افت جریان داخل کابل افزایش پیدا می کند. با افزایش سرعت جریان سیال، افت مقدار جریان و بنابراین افت ارتفاع پمپاژ افزایش می یابد. بنابراین با عبور سیال از لوله ها و فیلترها و شیرهای بیشتر، افت ارتفاع نیز به همان نسبت بیشتر می شود.

جرم مخصوص سیال

منظور از جرم مخصوص سیال و یا مایع، وزن آن سیال/مایع در یک واحد اندازه گیری خاص می باشد که معمولاً بر اساس واحدهای اندازه گیری Kg/dm³ و یا Kg/l سنجیده می شود. قابل ذکر است که هر 1dm³ برابر با 1 لیتر است.

نکته: حال با توجه به ارتباط بین مقدار دبی و مقدار ارتفاع پمپاژ می توان پمپها را به گروه های زیر تقسیم بندی کرد:

• پمپهایی با مقدار دبی پایین و ارتفاع پمپاژ بالا (پمپهای پیستونی و دوار و سانتریفیوژهای کوچک)
• موتور سانتریفیوژها یا Heliocentrifugal و یا پمپهای دارای پروانه های ملخی شکل بصورت دورانی حرکت کرده و سرعت گردش آن بر حسب دور در دقیقه rpm محاسبه می شود. در این دسته از پمپها با تغییر مقدار دبی عمکلرد پمپ تغییر نکرده و ارتفاع پمپاژ ثابت باقی می ماند. بنابراین جهت تغییر حالت کارکرد پمپ باید سرعت گردش موتور را تغییر داد.
• پمپهایی با دبی و ارتفاع پمپاژ بالا (پمپهای دارای پروانه های ملخی شکل و Helio Centrifugal)
• پمپهایی با مقدار دبی و ارتفاع معمولی (سانتریفیوژها)

به انرژی وارد شده بر سیال عبوری از پمپ که مربوط به ارتفاع و غلظت خود سیال می باشد، توان خروجی میگویند.

توان مصرفی

به توان وارد شده به پمپ توسط موتور و انتقال آن به سیال، توان مصرفی پمپ میگویند.

به واسطه عواملی همچون اصطکاک سیال با لوله ها و یا افت های هیدرولیکی طبیعی در خود دستگاه، همواره توان خروجی پمپ کمتر از توان مصرفی ان بوده که عمدتاً کمتر از عدد یک و بصورت درصد محاسبه می گردد که به این درصد راندمان پمپ گفته می شود.

توان خروجی

به مقدار توان (انرژی) وارد شده به سیال توسط پمپ، توان خروجی پمپ میگویند که به سه عامل دبی، ارتفاع و وزن سیال بستگی دارد.

برای مثال توان خروجی پمپ مورد استفاده جهت پمپاژ بنزین بسیار پایین تر از توان خروجی پمپی می باشد که جهت پمپاژ اسید سولفوریک مورد استفاده قرار می گیرد زیرا وزن هر دو سیال متفاوت می باشند. تمامی پمپها با کمک الکتروموتور و یا موتورهایی که در داخل خود دستگاه نصب شده اند، قادر به پمپ سیالات می باشند. قدرت (توان) مورد نیاز پمپ جهت کارکرد و پمپاژ سیالات را توان مصرفی می گویند.

راندمان

با تقسیم توان خروجی پمپ بر توان مصرفی، راندمان پمپ به دست می آید.

برای مثال پمپی که دارای راندمان 75 درصدی است، یعنی تنها پمپ درصد از توان مصرفی را برگردانده و 25 درصد آن در اثر اصطکاک سیال با لوله ها و سایر وسایل و یا حرارت داخل لوله و دستگاه هدر می رود.

در نتیجه هر چه راندمان پمپ بیشتر باشد، مقدار درصد هدر رفت توان مصرفی کمتر است. بنابراین هزینه مصرف انرژی آن کمتر می باشد.

اگر توان خروجی دوپمپ برابر با 1 HP بوده در حالی که راندمان پمپ اول 50 و دیگری 60 درصد باشد، نتیجه می گیریم که مقدار توان مصرفی مورد نیاز جهت تأمین توان خروجی 1 HP برای پمپ اول 2 HP و برای پمپ دوم تنها 1.67 HP می باشد.

پس در نتیجه مهمترین پارامتر جهت تعیین کیفیت دستگاه و مقدار صرفه جویی در مصرف انرژی، پرامتر راندمان می باشد.