پمپ‌ گریز از مرکز چیست؟

یکی از رایج‌ترین انواع توربوماشین‌های جریان شعاعی، پمپ‌ گریز از مرکز در تهران هستند. این پمپ‌ها از دو بخش اصلی تشکیل می‌شوند. بخش اول «ایمپلر» (Impeller) نام دارد که به یک شفت چرخان متصل است. بخش دوم «پوشش» (Casing)، غشای ساکن یا «حلزونی» (Volute) نامیده می‌شود که این حلزونی ایمپلر را در بر می‌گیرد.

در یک پمپ‌ گریز از مرکز در تهران، زمانی که ایمپلر شروع به حرکت می‌کند، سیال از ورودی پوشش که به «چشمی» (eye) نیز شهرت دارد، به داخل پمپ، جریان می‌یابد و بعد از دریافت انرژی به صورت شعاعی از ایمپلر خارج می‌شود.

اجزای تشکیل دهنده پمپ گریز از مرکز 

قسمت‌های اساسی یک الکتروپمپ گریز از مرکز عبارتند از:

• الکتروموتور: که شامل قسمت الکتریکی پمپ میباشد.
• کوپلینگ یا هم محور سازی: که متصل کننده الکترومتر به شافت (محور) پمپ است.
• محفظه یاتاقان: که محل قرار گیری برینگها می‌باشد.
• مکانیکال سیل: که محل آب بندی پمپ و جدا کننده سیال پمپاژ شده و قسمت مکانیکی پمپ است.
• پره‌های پمپ: که با توجه به نوع کاربرد دارای انواع گوناگون هستند.

پمپ‌ گریز از مرکز در تهران

دو جزء اصلی پمپ‌های گریز از مرکز پروانه و تیغه آن و حلزونی پمپ هستند.

• پروانه: نقش پروانه‌ها در پمپ گریز از مرکز در تهران تأمین انرژی لازم برای سیال است. در پمپ‌ها دو نوع پروانه پایه‌ای وجود دارند:

1. مارپیچی
2. توربینی

پروانه مارپیچی با ویژگی نداشتن تیغه‌های پخش کننده مشخص می‌شوند. در عوض پروانه آن درون محفظه‌ای که حلزونی شکل است قرار گرفته و سرعت آب به دلیل ترک کردن پروانه کاهش می‌یابد که همراه با افزایش فشار می‌باشد.

پروانه‌های توربینی با تیغه‌های پخش کننده‌ای احاطه شده‌اند که مسیرهای بتدریج پهن شونده‌ای فراهم می‌آورند تا سرعت آب را به آهستگی کاهش دهند؛ بنابراین هد سرعت به هد فشار تبدیل می‌شود.

انتخاب بین این دو نوع پروانه بسته به شرایط استفاده تغییر می‌کند. نوع مارپیچی به دلیل ظرفیت بالا و هد مصرفی پایین در چاه‌های کم عمق معمولاً ترجیح داده می‌شوند. نوع توربینی در چاه‌های آب عمیق استفاده می‌شود.

• تیغه: تیغه نقش راندن مایع به خروجی پمپ را دارد که سرعت را به فشار تبدیل می‌نماید. جزء تیغه در داخل پمپ که معمولاً به پروانه متصل است به نوبه خود دارای شکل‌های گوناگونی است. دسته‌بندی شکلی تیغه‌ها را می‌توان به طور کلی به دو دسته تقسیم نمود:

1. صاف
2. مارپیچ

که این دسته‌بندی نیز می‌تواند منجر به دسته‌بندی کلی در مورد پروانه‌ها گردد.

کاربرد های پمپ گریز از مرکز

• انتقال آب با پمپ های گریز از مرکز براي مصارف كشاورزي ، شهري و صنعتي
• انتقال آب با پمپ های گریز از مرکز براي گرم تاسيسات گرمايش و سرمايش
• و…

در صورتی که برای کار خود نیاز به پمپ دارید با ما تماس ( صنایع پمپ سازی نوید سهند ) بگیرید.

مزایای پمپ های گریز از مرکز 

• هزینه نگهداری و جاری کمتر نبست به سایر پمپ ها
• فشار یکنواختی را ایجاد میکنند
• تنوع بالا در جنس پروانه ها
• طراحی ساده و راحت
• در دسترس بودن
• نیاز به فضای کم
• قیمت مناسب
  

پمپ‌ گریز از مرکز در تهران

معایب پمپ گریز از مرکز

• در طراحی های عادی ، نیازهای فشار بالا یا مکش بالا ( وکیوم ) را تامین نمی کنند.
• به همین دلیل برای تولید فشار بالا قیمت بسیار گرانی دارند.
• نیاز به آب بندی دارند.

بهترین نقطه کارایی پمپ گریز از مرکز

پمپ به طور کامل نمی تواند انرژی جنبشی را به فشار تبدیل کند. قسمتی از انرژی همیشه از داخل و خارج پمپ هدر می رود. راندمان یک پمپ در نقطه کاری بیشترین مقدار خورد را دارد که به آن BEP گفته می شود.

انواع تلفات پمپ عبارتند از:

• تلفات هیدرولیکی 

به اصطکاک دیسک در پروانه و افت شدید که به دلیل تغییر سریع در مسیر و سرعت جریان رخ می دهد گفته می شود.

• تلفات حجمی

چرخش داخلی در حلقه های سایش

• تلفات مکانیکی

اصطکاک داخلی میان قطعات و یاتاقان ها و اصطکاک خارجی سیال ها و بلبرینگ ها

صنایع پمپ سازی نوید سهند تولیدکننده ی انواع پمپ‌ گریز از مرکز در تهران ،  انواع پمپ های نیروگاهی، پمپ های مورد نیاز در صنعت آب و فاضلاب آماده خدمات رسانی به مشتری های عزیز می باشد.

نمایندگی نوید سهند در تهران:

• شرکت تلمبه ایران
• خانم ابدالی
• تلفن: ۳۲ و ۳۰ و ۸۸۸۰۹۷۲۰-۰۲۱
• فاکس: ۸۸۸۰۹۷۱۶
• آدرس: تهران، خیابان انقلاب، چهارراه کالج، کوچه سعیدی، پلاک ۲

• شرکت پدیدار صنعت سازش
• آقای سازش
• تلفن: ۳۳۱۱۷۴۶۳ ، ۳۳۹۱۲۷۷۲-۰۲۱
• فاکس: ۳۳۹۱۴۷۵۱
• آدرس: تهران، خیابان سعدی، روبروی بانک ملی، پلاک ۱۹۳

• شرکت موتور پمپ یاران
• آقایان طبیبیان – مدنی
• تلفن: ۳۳۱۱۷۷۵۳ ، ۳۳۱۱۷۷۶۲ ، ۳۳۱۱۹۹۴۳-۰۲۱
• فاکس: ۳۳۹۹۰۱۳۶
• آدرس: تهران، خیابان سعدی جنوبی، مرکز تجاری سعدی، طبقه همکف، پلاک ۱۹ طبقه اول

نقطه عملکرد Rated در پمپ های سانتریفیوژ چیست؟

Rated Operating Point:

این اصطلاح معرف مقدار دبی است که فروشنده تضمین می نماید که عملکرد پمپ در تلرانس های بیان شده در استاندارد قرار گیرد. در واقع پمپ می بایست برای شرایط Rated Operating Point طراحی و تست گردد. این دبی معمولاً تا اندازه ای بزرگتر از دبی Normal operating Point می باشد (معمولاً ۱۰درصد). در واقع Rated operating point نقطه ای با بیشترین دبی مورد نیاز می باشد.(پمپ های سانتریفیوژ)

NPSH در پمپ چیست؟

Net Positive Suction Head  یا NPSH:

این اصطلاح یکی از مهمترین و بنیادی ترین اصطلاحات رایج در پمپ های سانتریفیوژ می باشد و معرف مجموع فشار مطلق مکش منهای فشار بخار سیال، در دمای کاری می باشد. فشار مطلق مکش در نازل مکش تعیین می گردد. NPSH یک مفهوم فیزیکی و از جنس انرژی می باشد و بر حسب متر و یا فوت ارتفاع سیال پمپ شونده بیان می گردد.

NPSHa (در دسترس) بیان کننده میزان انرژی کل سیال در هنگام ورود به پمپ می باشد و در صورتی که این انرژی جهت غلبه بر تلفات قسمت مکش پروانه پمپ کافی باشد، (تعریف مفهوم NPSHr و یا همان NPSH مورد نیاز) سیال در همان حالت باقی مانده و تبخیر نمی شود. بدیهی است هنگامی که انرژی سیال از میزان انرژی که باعث گردیده است ماده در آن دما سیال بماند

(همان فشار بخار در دمای معلوم) کمتر گردد, ماده شروع به تبخیر شدن می نماید و دلیلی برای مایع بودن ندارد. علاوه بر موارد فوق کاهش فشار باعث آزاد شدن گازهای محلول در سیال می گردد. این گازها که در نتیجه فشار سیال در سیال محلول گردیده اند با کاهش فشار (حتی در حالتی که فشار مطلق سیال از فشار بخار آن بیشتر باشد) آزاد می گردند.

ایجاد فاز گازی در سیال چه در نتیجه کاهش فشار و آزاد شدن گازهای محلول و چه در نتیجه تبخیر خود سیال به خاطر کاهش فشار تا فشار بخار, باعث ایجاد پدیده مخرب کاویتاسیون در قسمت مکش پروانه پمپ می گردد. این پدیده باعث خوردگی پره های پروانه در قسمت مکش می گردد.

محافظ کوپلینگ ضد جرقه در پمپ ها چیست؟

Non Spark coupling guard:

عموماً و به طور استاندارد محافظ های کوپلینگ از ورق های کربن استیل ساخته می شوند، چرا که ساخت این محافظ ها به روش خم کاری راحتتر و به صرفه تر می باشد و ممکن است نیاز به رنگ کاری نیز نداشته باشد. اما وقتی پمپ در محیط های انفجاری نصب می شوند و برای کاهش احتمال انفجار، الکتروموتور آنها ضد انفجار (یا ضد جرقه) انتخاب می شود، استفاده از محافظ های کوپلینگ فولادی مناسب نمی باشد. چرا که ممکن است سایش کوپلینگ با محافظ آن ایجاد جرقه کند.  در این مواقع محافظ های کوپلینگ آلومینیومی یا برنزی (برنجی) استفاده می شود. پمپ هایی که روی سکوی های نفتی در محیط های انفجاری نصب می شوند محافظ های برنزی دارند. هوای مملو از نمک دریا با بیشتر آلیاژهای آلومینیوم سازگار نمی باشد. محافظ های کوپلینگ آلومینیومی و برنزی به عنوان Non Spark Coupling Guard شناخته می شوند.

جهت مطالعه بیشتر به استاندارد های EN 809، BS PD 5304، DIN 31001 و ASME B 15.1 مراجعه کنید.

 فاکتور انعطاف پذیری شفت و فاکتور باریک شوندگی شفت چیست

برای مقایسه دو پمپ با شفت های متفاوت و کاربردهای یکسان از پارامتری به نام فاکتور باریک شوندگی شفت استفاده می کنیم. این پارامتر با در نظر گرفتن پارمترهای ابعادی شفت و نیز در نظر نگرفتن ضرائب ثابت موجود در معادله زیر به صورت زیر به دست می آید:

تراست محوری چیست؟ 

نیرویی است که به دلیل عدم تعادل بر روتور پمپ وارد شده و ایجاد تمایلی برای جابه جایی در جهت محور پمپ ایجاد می کند. نیروهای محوری تولید کننده تراست در پمپ های سانتریفیوژ، از فشار داخلی موثر در ناحیه اثر پروانه حاصل می شود. این نیرو به سادگی یک محصول، از فشار خالص مکش و تخلیه و ناحیه تحت اثر پروانه به دست می آید.

متغییرهای دیگری که می توانند بر تخمین میزان بار محوری تاثیر داشته باشند به شرح زیر می باشند:

• محل قرارگیری پروانه نسبت به دیواره حلزونی
• تقارن پروانه
• زبری سطوح دیواره ها
• فواصل رینگ های سایشی
• ابعاد سوراخ های تعادلی

بسیاری از این متغییرها نامعین هستند و از این رو نیروهای محوری در بهترین شرایط تخمین محاسبه می شوند.

 تست های شاهد(Witnessed) و تست های مشاهده ای (observed) – بازرسی پمپ ها

–   تفاوت بین تست های عملکرد شاهد و تست های عملکرد مشاهده ای چیست؟

–  ازمون ها شاهد برنامه ریزی تولید دارای یک نقطه توقف می باشد که به مشتری اجازه مشاهده تست عملکرد را می دهد.

واقع یک زمانی جهت جلوگیری از هرگونه اتفاق و بازدید ناگهانی تایین می شود.

در تست های مشاهده ای هیچ نقطه توقفی در برنامه تولید وجود ندارد. تست های عملکردی با یا بدون حضور مشتری صورت می پذیرد. تنها لازم است که تولید کننده برنامه زمان بندی تست را به مشتری اعلام کند.

  یک استرینگ تست(string test) چیست؟ – بازرسی پمپ ها

–  یک استرینگ تست (string test) چیست؟

– یک استرینگ تست، تست کامل پکیج پمپ شامل، درایور مورد نظر، فوندانسیون، سیستم فلاشینگ آب بندی که خود شامل محفظه روغن یا سیستم های روغن کاری برای آب بند های دوبل می شود و سیستم های روغن کاری یاتاقان ها در صورت استفاده می باشد. رشته تست در صورت تعیین مشتری همچنین می تواند شامل تست لوله کشی، تجهیزات، گیربکس یا متناوب ساز باشد.

محدوده ارتعاشات مورد قبول در استرینگ تست، باید مورد توافق طرفین قرارداد قرار بگیرد، زیرا در این تست فاکتورهایی مانند عدم سیمانی بودن فوندانسیون پمپ نیز دخالت دارد.

 پمپ های بدون آب بند مکانیکی

پمپ های بدون آب بند به کلاس خاصی از پمپ ها باز می گردد که به المان های آب بندی(مثل آب بند مکانیکی) جهت جلوگیری از نشت سیال پمپ شده به محیط نیاز ندارند. دلیل این امر آن است که روتور داخلی مونتاژ شده با پروانه، به محیط خارج از محفظه فشار ادامه نمی یابد. پس اتصال شفت به پوسته که می تواند منبع پتانسیلی برای نشت باشد، به طور کامل حذف می شود. پمپ های بدون آب بند به دو گروه کلی تقسیم می شوند:

۱.  پمپ های مگنتی:روتور داخلی شامل یک مگنت دائمی می باشد.

۲.  پمپ های با موتور محفظه دار(canned motor pumps): روتور داخلی شامل هسته القایی موتور لایه لایه آهنی می باشد.

1. پمپ های بدون آب بند، علیرغم مشخصه خاص ضد نشت بودنشان، دارای محدودیت های خاصی در طراحی می باشند که کاربردشان را محدود می کند، به عنوان مثال:
2. به دلیل محدودیت در انتخاب و ضخامت مواد مورد استفاده در محفظه فشار، کاربرد این پمپ ها در فشارهای بالا را نامناسب می نمایند.
3. روش های بالانس هیدرولیکی در این پمپ ها محدود می باشد، از این رو استفاده این پمپ ها در سرویس هایی با بار تراست بالا نامناسب می باشد.

پمپ های بدون آب بند در مقایسه با پمپ های طبق استانداردهای ایزو و یا ANSI بسیار پر هزینه تر می باشند.

 سرعت جانبی برای پروانه های چدنی پمپ های سانتریفیوژ

سرعت جانبی برای پروانه های چدنی چقدر می باشد؟

این موضوع به درجه خاص چدن به کار رفته شده بستگی دارد(کلاس 30، 40 یا 50). شماره کلاس چدن، نشان دهنده کمترین قدرت کششی بر حسب پوند بر اینچ مربع می باشد. محاسبات سرعت جانبی، بر اساس فوت بر ثانیه، به ترتیب زیر می باشد:                    

که خواهیم داشت :

که در آن  D قطر پروانه به اینچ،  Nسرعت چرخشی بر اساس دور بر دقیقه و  sسرعت جانبی بر اساس فوت بر ثانیه می باشد.

کمترین قطر مجاز پروانه پمپ های سانتریفیوژ

سوال: کمترین قطری که پروانه یک پمپ به آن اندازه می تواند برش داده شود چیست؟

جواب: کمترین قطری که پروانه می تواند به آن اندازه کوچک یا تنظیم شود معمولا به نوع طراحی پروانه که شعاعی، جریان مختلط و یا جریان محوری باشد، بستگی دارد.

معمولا کمترین قطر مجاز به صورت درصدی از بیشترین قطر پروانه به صورت زیر می باشد:

–  پروانه های شعاعی    80 درصد

–  جریان مختلط   90 درصد

–  پره های جریان محوری     95 درصد

نقطه بهترین کارایی پمپ های سانتریفیوژ

کارایی پمپ های سانتریفیوژ چیست؟

بهترین کارایی(BEP) نرخ جریانی است که پمپ در آن بالاترین کارایی خود را دارد و به طور معمول بر اساس عملکرد پمپ در بیشترین قطر پروانه می باشد. نقطه بهترین کارایی به دلایل زیر بسیار مهم می باشد:

–         پارامترهایی چون سرعت مخصوص(NS)، سرعت مخصوص مکش(NSS)، اندازه هیدرودینامیک(Z)، تصحیح لزجت و غیره بر اساس اندازه گیری های انجام شده در این نقطه مورد محاسبه قرار می گیرند.

–         بسیاری از کاربران ترجیح می دهند که جهت کم کردن بارهای شعاعی و محوری و جلوگیری از مشکلات ارتعاشی که توسط باز جریان کم اتفاق می افتد، پمپ را در محدوده 80 تا 110 درصدی نقطه بهترین کارایی برای عملکرد بهینه، استفاده کنند.

جریان در نقطه بهترین کارایی، ضرورتا همانند جریانی که از پروانه طراحی شده انتظار می رود، نمی باشد. نقطه بهترین کارایی توسط پروانه و محفظه، کنترل می شود. یک پروانه مخصوص با نصب شدن در محفظه هایی با قطرهای متفاوت، می تواند منجر به عملکردهای متفاوتی شود.

 چرخش پمپ در جهت اشتباه

با تمام احتیاط و مراقبت های قبل از استارت پمپ، همگان بر این باورند که یک کاربر، مخصوصا در محیط های صنعتی، سهوا پمپ را در جهتی اشتباه استارت نمی کند. اما این موضوع بیش از حد تصور اتفاق می افتد که حتی اغلب سازندگان پمپ، تست های مختلفی از عملکرد پمپ با چرخش اشتباه را انجام می دهند، تا دریابند که عملکرد پمپ چگونه تحت تاثیر قرار می گیرد. نتایج این گونه تست ها در زمینه حل مشکلات به کار می روند.

حالت های ممکن در چرخش اشتباه عبارتند از :

•  جهت درست چرخش نصب شده، پمپ در جهت اشتباه بچرخد
• پروانه در جهت اشتباه چرخش نصب شده، پمپ در جهت صحیح بچرخد
•  اشتباه چرخش نصب شده، پمپ در جهت اشتباه بچرخددر هر صورت، تمامی دقت لازم در هنگام نصب پروانه و راه اندازی پمپ، جهت جلوگیری از چرخش اشتباه، باید لحاظ شود.
  

   عملیات پیش گرم کردن پمپ در سرویس های دما بالا

  پمپ های مورد استفاده در سرویس های دما بالا، نیازمند پیش گرم کردن تدریجی قبل از استارت پمپ می باشند. عدم پیش گرم کردن کافی و مناسب قبل از استارت، در اثر شوک حرارتی، می تواند سبب پیچش، تغییر شکل و یا حتی شکست پوسته و دیگر قسمت ها شود.

  همچنین پمپ های مورد استفاده در سرویس های دما بالا نیازمند تنظیم همراستایی در دمای بالا می باشند. عملکرد یک سیستم قبل از رسیدن آن به دمای کاری یا نزدیک به آن، می تواند سبب عدم همراستایی روتور و یا یاتاقان، بار تراست بیش از حد و یا بار نازل بالا شود.

  پیش گرم کردن پمپ می تواند توسط گردش سیال دما بالا در پمپ انجام شود.

چند مطلب مهم در خصوص منحنی های عملکرد پمپ های سانتریفیوژ

منحنی های عملکرد پمپ های سانتریفیوژ شاخصه عملکرد هیدرولیکی، مکانیکی و برقی یک پمپ سانتریفیوژ می باشد. در این منحنی اساسی ترین پارامترهای پمپ سانتریفیوژ شامل دبی، هد، NPSH مورد نیاز، راندمان و توان جذبی پمپ نمایش داده می شود. معمولاً منحنی عملکرد پمپ های سانتریفیوژ از نتایج آزمایشگاهی و تست پمپ بدست می آید.

در شکل زیر منحنی عملکرد پمپ مدل OH2 80-315  نشان داده شده است.

منحنی عملکرد پمپ های سانتریفیوژ

منحنی های عملکرد شامل منحنی هد بر حسب دبی، NPSH بر حسب دبی، توان جذبی بر حسب دبی می باشد. در منحنی هد بر حسب دبی یک پمپ سانتریفیوژ نقاط مهم منحنی به شرح ذیل می باشد:

• • نقطه Shut-off

 در این نقطه دبی صفر و فشار پمپ بیشینه می باشد. در این نقطه بیشینه فشار پمپ بدست می آید. یک پمپ سانتریفیوژ به هیچ وجه نباید در این نقطه و یا نزدیک این نقطه کار کند.

• • نقطه دبی مینیمم

این نقطه در منحنی هد – دبی پمپ های سانتریفوژ نقطه ای است که در آن پمپ نباید به صورت دائم در آن و یا در دبی های کمتر از آن کار نماید. کارکرد پمپ حول این نقطه ممکن است باعث افزایش ارتعاشات و آسیب به پمپ شود.

• • نقطه بهترین راندمان BEP

 نقطه بهترین راندمان، نقطه ای است که راندمان پمپ در آن ماکزیمم می شود. این بهترین نقطه ای است که پمپ می تواند در آن کار کند. کارکرد پمپ در این نقطه به این معنی نیست که توان جذبی پمپ مینیمم است بلکه منظور آن است که کمترین اتلافات هیدرولیکی و حجمی در این نقطه اتفاق می افتد. در این نقطه ارتعاش پمپ مینیمم و معمولاً NPSH پمپ نیز کمترین مقدار را دارد.

• • نقطه دبی ماکزیمم

 این نقطه ماکزیمم مقدار مجاز دبی در شرایط کارکرد دائم می باشد. کارکرد پمپ در دبی های بیش از آن معمولاً باعث کاویتاسیون، ارتعاشات شدید و آسیب جدی به پمپ و الکتروموتور می شود.

• • دبی نقطه کاری Rated point

 دبی است که پمپ در آن نقطه در سیستم پمپاژ کار می کند. محل تلاقی منحنی سیستم و منحنی پمپ دبی نقطه کاری می باشد. در استاندارد API 610 توصیه می شود دبی نقطه کاری بین 0.7 تا 1.1 دبی نقطه BEP باشد. در واقع پمپ به گونه ای می بایست انتخاب گردد که محل تلاقی منحنی سیستم و منحنی پمپ در این ناحیه باشد. این ناحیه را Preferred Operating region می نامند.

معمولاً دبی مینیمم پمپ کمتر از 0.3 دبی BEP می باشد و دبی ماکزیمم پمپ معمولاً حدود 1.2 دبی BEP می باشد. اگرچه مقدار دقیق مقادیر دبی مینیمم و ماکزیمم پس از آزمایش کامل پمپ بدست می آید.

محدوده بین 0.3 تا 1.2 دبی BEP را محدوده عملکرد مجاز پمپ یا Allowable Operating Region می نامند.

طبقه بندی و نامگذاری انواع پمپ

پمپ ها به بسته به نوع کاری که انجام می دهند طبقه بندی و نامگذاری پمپ بر اساس کاربردشان صورت میگیرد و همچنین در انواع مختلفی ساخته می شود. به طور عامیانه پمپ ها به صورت های مختلفی نامیده می شوند. مثلاً پمپ آب، پمپ گازوئیل، پمپ پیستونی، پمپ چاه، پمپ تخلیه بشکه، پمپ کارواش، پمپ آب دریا و مانند آن.

نامگذاری پمپ ها

عموماً پمپ ها به روش های مختلفی نامگذاری می شوند

۱- نامگذاری بر اساس نوع سیالی که پمپ می شود

پمپ آب، پمپ گازوئیل، پمپ بنزین، پمپ مواد نفتی، پمپ اسلاری و مانند آن

۲- نامگذاری بر اساس محل و موقعیت پمپ

پمپ چاه، پمپ مخزن، پمپ عمودی، پمپ افقی، پمپ کف کش و مانند آن

۳- نامگذاری بر اساس نوع محرکه پمپ

الکتروپمپ، دیزل پمپ، پمپ دستی و مانند آن

۴- نامگذاری بر اساس نام قطعه ای که به سیال انرژی می دهد

پمپ پیستونی، پمپ دیافراگمی، پمپ پروانه ای، پمپ ملخی و مانند آن

۵- نامگذاری بر اساس جنس و متریال قطعات پمپ در تماس با سیال

پمپ استیل، پمپ پلاستیکی، پمپ چدنی، پمپ برنزی و مانند آن

۶- نامگذاری بر اساس کاربرد پمپ

پمپ آب، پمپ تخلیه، پمپ بارگیری، پمپ کارواش، پمپ آتشنشانی و مانند آن

۷- نامگذاری بر اساس نحوه انرژی دادن پمپ به سیال

پمپ گریز از مرکز، پمپ جابجایی مثبت، جریان محوری و مانند آن

همانطور که در بالا اشاره شد روش های نامگذاری متعددی برای پمپ ها وجود دارد. در بیشتر مواقع از ترکیبی از موارد بالا جهت نامگذاری استفاده می کنند به طور مثال الکتروپمپ آب گریز از مرکز چدنی از نوع افقی

اما علمی ترین نوع طبقه بندی و نامگذاری پمپ ها بر اساس نحوه انرژی دادن پمپ به سیال – مورد ۷ – می باشد. در این نوع نامگذاری اصول فیزیکی نحوه انتقال انرژی به سیال مد نظر قرار می گیرد و بنابراین می تواند به عنوان معیاری علمی در طبقه بندی پمپ ها مد نظر قرار گیرد.

طبقه بندی پمپ ها بر اساس نحوه انرژی دادن پمپ به سیال

بر مبنای طبقه بندی پمپ ها بر اساس نحوه انرژی دادن پمپ به سیال پمپ ها به ۴ رده تقسیم می شوند:

الف- پمپ های گریز از مرکز

در این پمپ ها عضو انرژی دهنده به سیال – پروانه – با استفاده از خواص نیروی گریز از مرکز به سیال انرژی می دهد. یعنی ذرات سیال به مانند سنگ درون یک قلابسنگ در حال دوران انرژی کسب می کنند. این حالت پروانه پمپ به مانند یک فرفره داخل سیال می چرخد و هیچ انسدادی وجود ندارد.

ب- پمپ های جابجایی مثبت

بعضی از پمپ ها ابتدا سیال را درون یک محفظه گیر می اندازند و سپس به واسطه یک عضو حرکتی آن را با فشار هل می دهند مانند پمپ های پیستونی. ابتدا سیال داخل محفظه سیلندر به تله می افتد و سپس با جابجایی مثبت پیستون با فشار به بیرون تخلیه می گردد.

پ- پمپ های روتاری

به مانند پمپ های جابجایی مثبت، ابتدا سیال به تله می افتد اما به جای جابجایی مثبت یک عضو رفت و برگشتی، یک عضو دورانی وظیفه هل دادن سیال را به عهده دارد. مانند پمپ های پیچی، دنده ای و لوب

ت- پمپ های جریان محوری

این پمپ ها بر اساس اصول فیزیکی مشابه با بال های هواپیما وظیفه ایجاد فشار در پمپ ها را دارند. اگرچه فشار ایجاد شده در این پمپ ها خیلی بالا نیست – کمتر از ۲۰ متر- اما در مواقعی که دبی پمپاژ بسیار بالا می باشد این پمپ ها کاربرد خوبی دارند. حرکت جریان سیال داخل این پمپ ها در راستای محور پمپ می باشد و به خاطر همین موضوع به آنها جریان محوری می گویند.

استاندارد API 610 ویرایش یازدهم سال 2010

استاندارد API 610 استاندارد ساخت پمپ های صنایع نفت و پتروشیمی می باشد.
این استاندارد معتبرترین و سخت گیرانه ترین استاندارد در زمینه ساخت پمپ های سانتریفوژ می باشد. استاندارد API 610 توصیه های مهمی جهت طراحی، ساخت، بازرسی و انتخاب پمپ های سانتریفوژ جهت مصارف پالایشگاهی دارد.

استاندارد ISO 5199 ویرایش سال 2002

استانداردISO 5199 استاندارد ساخت پمپ های سانتریفوژ برای مصارف عمومی می باشد. استاندارد ISO 5199 محبوب ترین و کاربردی ترین استاندارد در سطح جهانی می باشد و غالب پمپ سازان دنیا از این استاندارد تبعیت می کنند.
همانند استاندارد API 610، استاندارد ISO 5199 توصیه های مهمی جهت طراحی، ساخت، بازرسی و انتخاب پمپ های سانتریفوژ جهت مصارف عمومی دارد.

استاندارد ISO 2858

استاندارد ISO 2858 استاندارد ابعادی پمپ های ISO 5199 می باشد. کلیه پمپ های مطابق با استاندارد ISO 5199 می بایست ابعاد ساخت مطابق با استاندارد ISO 2858 داشته باشند.
بنابراین تمامی پمپ های ISO 5199 صرفنظر از نام سازنده، قابلیت جایگزینی با یکدیگر را دارند.

استاندارد ISO 3661

استاندارد ISO 3661 استاندارد ابعادی فونداسیون پمپ های مطابق با استاندارد ISO 5199 می باشد. بنابراین شاسی و فونداسیون کلیه پمپ های ISO 5199 صرف نظر از نام سازنده، قابلیت جایگزینی با یکدیگر را دارند.

استاندارد API 682 ویرایش دوم

استاندارد API 682 استاندارد ساخت مکانیکال سیل می باشد. استاندارد API 682 معتبرترین و سختگیرانه ترین استاندارد در زمینه طراحی و ساخت مکانیکال سیل و تجهیزات آببندی پمپ های API 610 می باشد.
کلیه پمپ های API می بایست سیستم آببندی مطابق با استاندارد API 682 داشته باشند. این استاندارد توصیه های مهمی در خصوص طبقه بندی انواع آببندهای مکانیکی، کاربردهای آن، پلان های آببندی و رویه انتخاب مکانیکال سیل دارد.

استاندارد NACE MR-0175

استاندارد NACE MR-0175 استاندارد بین المللی جهت انتخاب مواد جهت مقاومت به خوردگی SSC می باشد. استاندارد NACE MR-0175 در کاربردهایی که میزان H2S و فشار جزئی آن در سیال از مقدار مشخصی بیشتر می شود، کاربرد دارد. وجود H2S در سیال باعث ایجاد نوعی خوردگی در سطح فلز به نام Sulfide(SSC) stress cracking می شود.
استاندارد NACE MR-0175 متریال های مورد تأیید جهت کاربردهای فوق را مشخص می کند و همزمان به بیان اثرات آن می پردازد. کاربرد این استاندارد بیشتر در صنایع بالادست نفت و گاز می باشد و مکمل استاندارد API 610 در بحث انتخاب مواد می باشد.

استاندارد ISO/TR 17766

استاندارد ISO/TR 17766 استاندارد مربوط به ضرایب تصحیح عملکرد پمپ های سانتریفوژ وقتی که سیالات ویسکوز پمپاژ می کنند، می باشد.

رویه های محاسباتی در استاندارد ISO/TR 17766 به راحتی قابل برنامه ریزی کامپیوتری جهت اصلاح منحنی های عملکرد جهت هر کاربردی می باشد.کاربردی می باشد.

استاندارد ISO 9906

استاندارد ISO 9906 استاندارد تست عملکرد پمپ های سانتریفوژ و معیارهای پذیرش آن می باشد. استاندارد ISO 9906 سالیان متمادی به عنوان رفرنس تمامی پمپ سازان و بازرسان فنی می باشد. استاندارد ISO 9906 توصیه های مهمی در خصوص نحوه چیدمان ایستگاه تست، تجهیزات اندازه گیری، خطاهای آزمایش، معیارهای پذیرش و رویه انجام آزمایشات دارد.
عموماً پمپ های API 610 مطابق با گرید 1 این استاندارد تست می شوند و پمپ های ISO 5199 مطابق با گرید 2 تست و بازرسی می شوند.

استاندارد ISO 1940.1

استاندارد ISO 1940.1 استاندارد بین المللی جهت کیفیت بالانس و تلرانس های مجاز بالانس روتورها می باشد. مطابق با استاندارد ISO 1940.1 کیفیت بالانس تمامی تجهیزات دوار به گرید های مختلف تقسیم می شود. هر گرید میزان باقیمانده وزنی متفاوتی خواهد داشت که بسته به کاربرد تجهیز، کیفیت های بالانس مختلفی حاصل می شود.
استاندارد ISO 1940.1 توصیه های مهمی در خصوص نحوه بالانس روتورها و روش های محاسبه میزان باقیمانده وزنی دارد.

استاندارد API 671

استاندارد API 671 استاندارد طراحی کوپلینگ های انعطاف پذیر در صنایع نفت و پتروشیمی می باشد. توصیه می شود کوپلینگ پمپ های API 610 بر طبق استاندارد API 671 طراحی و ساخته شود.

استاندارد ISO 281

استاندارد ISO 281 استاندارد محاسبه و تعیین بار دینامیکی و طول عمر یاتاقانهای غلطشی می باشد. در طراحی دینامیکی محور پمپ های سانتریفوژ، استاندارد ISO 281 توصیه های مهمی جهت نحوه محاسبه نیروها و طول عمر یاتاقان ها دارد.

سری استانداردهای ISO 3740، ISO 3744، ISO 3746

سری استانداردهای ISO 3740 ، ISO 3744، ISO 3746 استانداردهای مربوط به تعیین، محاسبه و تحلیل اکوستیکی و سطوح فشاری نویز در پمپ های سانتریفوژ می باشد.

استاندارد ISO 5198

استاندارد ISO 5198 استانداردی انگلیسی در مورد تست های عملکرد پمپ های سانتریفوژ ، جریان مختلط و پمپ های محوری می باشد. این استاندارد کلاس دقیقی از تست ها (معمولا کلاس A) را مورد بررسی قرار می دهد.

استاندارد EN 10204

این استاندارد شامل تمامی تعاریف تست ها و مدارک مورد نیاز جهت محصولات ساخته شده از استیل ضد زنگ می باشد.

استاندارد ASME SEC V, DIV 2, ARTICLE 6

این استاندارد شامل الزامات و روش های تست های غیر مخرب می باشد. همچنین این قسمت، تعهدات سازنده را در قبال تست بیان می کند.

استاندارد ASME SEC VIII, DIV 1, APPENDIX 07

این استاندارد راهنمایی برای طراحی مخازن تحت فشار می باشد که با بررسی مسائل مواد و فن آوری و تکنیک های قابل اعتماد، به طراحی مخازن تحت فشار مورد استفاده در صنایع نفت و پتروشیمی و دیگر صنایع می پردازد.

استاندارد ISO 6743

این استاندارد جزئیات تمامی روانکارها و روغن های صنعتی که در این صنعت به کار می روند را تشریح می کند.

استاندارد SSPC-SP 1

این استاندارد الزامات مورد نیاز برای حلال های پاک کننده سطوح ساخته شده از فولاد ضدزنگ را فراهم می کند.

استاندارد SSPC-SP 2

این استاندارد الزامات مورد نیاز جهت تمیزکاری ایزارهای دستی فولادی را فراهم می کند. این تجهیزات، تجهیزاتی بدون نیروی محرکه می باشند.

استاندارد SSPC-SP 3

این استاندارد الزامات مورد نیاز جهت تمیزکاری ابزارآلات دارای قدرت با پوشش فولادی را فراهم می کند.

استاندارد SSPC-SP 10

این استاندارد مشترک، الزامات مورد نیاز جهت تمیزکاری سطوح فولادی نزدیک به سفید و یا رنگ شده و یا رنگ نشده را با استفاده از مواد خورنده، پوشش می دهد.

استاندارد ASME/ANSI B16.5

این استاندارد در زمینه فلنج های لوله ها و اتصالات فلنجی می باشد. این استاندارد دما و فشار نسبی، مواد، ابعاد، تلرانس و روش های طراحی برای فلنج لوله ها و اتصالات فلنجی را پوشش می دهد.

استاندارد NFPA 20

این استاندارد، الزامات مورد نیاز جهت نصب پمپ های ثابت آتش نشانی را پوشش می دهد.

استاندارد IEC 60034-1

این استاندارد تمامی ماشین های الکتریکی دوار را از لحاظ تعاریف و عملکرد در بر می گیرد.

استاندارد IEC 60034-2

این استاندارد، روش های مخصوص تعیین افت های جداگانه ماشین های الکتریکی را تعیین می کند.

استاندارد IEC 60034-8

این قسمت از استاندارد مربوط به تمامی تعاریف ماشین های الکتریکی جریان مسقیم و غیر مسقیم می شود.

استاندارد IEC 60034-12

استاندارد IEC 60072

این استاندارد اکثر ماشین های الکتریکی با اهداف صنعتی را در محدوده مشخصی پوشش می دهد.

استاندارد IEC 60034-5

این استاندارد به بررسی درجه حفاظت محفظه پوششی ماشین های الکتریکی دوار می پردازد.

استاندارد IEC 60034-6

این استاندارد به بررسی روش ها و تجهیزات خنک کاری سیستم های ماشین های الکتریکی می پردازد.

استاندارد IEC 60034-7

این استاندارد به بررسی نوع ساختار، ترکیب قرارگیری و مکان ترمینال باکس ماشین های الکتریکی دوار می پردازد.

استاندارد IEC 60034-9

این استاندارد به بررسی روش های تعیین میزان سطح صوتی ماشین های الکتریک دوار می پردازد.

استاندارد IEC 60034-14

این استاندارد به بررسی مراحل تست ارتعاشات و محدوده ارتعاشات مجاز برای ماشین های الکتریکی تحت شرایط مورد نظر می پردازد.

استاندارد API 611

این استاندارد به بررسی کمترین الزامات مورد نیاز جهت توربین های بخار می پردازد. این توربین ها، توربین هایی به صورت افقی و یا عمودی هستند که سبب گردش تجهیزات دیگری می شوند.

استاندارد API 686

این استاندارد تمامی الزامات مورد نیاز جهت نصب و راه اندازی ماشین های دوار صنعت نفت، پتروشیمی و گاز را پوشش می دهد.

استاندارد ASTM F998-10

این استاندارد تعاریف و الزامات کاربردی را جهت طراحی و ساخت 3 کلاس از پمپ های سانتریفوژ بیان می کند. این الزامات شامل ساخت و طراحی پمپ، عملکرد پمپ، توان نامی موتور، محل قرارگیری پمپ و موتور افقی، پایه های پمپ های عمودی، کوپلینگ و همراستایی محور و غیره می باشد.

پمپ لجن کش چیست؟

پمپ لجن کش به طور کلی برای انتقال پساب و مواد دفع شده سیستم فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد و تقریبا در اکثر صنایع کاربرد دارد. از پمپ های لجن کش برای پمپاژ فاضلاب با غلظت های مختلف و فاضلاب های صنعتی که دارای مواد اسیدی خورنده، فاضلاب های دارای مواد معلق درشت و همچنین پمپاژ لجن ته نشین شده در داخل مخازن تصفیه فاضلاب و یا مکان هایی که دچار گرفتگی شده اند استفاده می شوند. اما مهم ترین صنایعی که از پمپ لجنکش استفاده می کنند عبارتند از:

• صنایع لبنیات
• کشتارگاه ها
• صنایع دارویی
• نساجی
• صنایع‌ آرایشی و بهداشتی
• صنایع تولید مواد شوینده
• صنعت تولید قند و شکر
  و…

قطعات و اجزاء پمپ لجن کش

زمانی که به قطعات پمپ لجن کش نگاه می کنید، متوجه می شوید که سازوکار آنها نسبتاً ساده بوده و از یک روش معمولی برای انتقال آب یا تجمع استفاده می‌کنند. نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که این قسمت ها به شکل پیوسته در کنار هم قرار میگیرند تا یک وظیفه خاص را انجام دهند. بنابر این اجزاء پمپ لجن کش شامل موارد زیر می شود:

• موتور الکتریکی به عنوان محرک اصلی پمپ که باعث چرخش شفت می شود؛
• بدنه پمپ لجن کش که معمولاً از جنس چدن، استنلس استیل یا سایر مواد پلیمری است؛
• درپوش ساخته شده از جنس چدن داکتیل؛
• پروانه از جنس آلیاژ آلومینیوم؛
• شفت و پیچ ها از جنس فولاد ضد زنگ ۳۰۳

مهمترین پمپ های سانتریفیوژ

یکی از مهمترین پمپ های سانتریفیوژ، پمپ های لجن کش هستند که در اکثر مواقع از این نوع پمپ ها در انتقال و جا به جایی فاضلاب استفاده می شود و عموما این پمپ های مستغرق به عنوان پمپ های فاضلابی یا پمپ های دوغاب نیز شناخته می شوند. پمپ های لجن کش کاربرد وسیعی دارند.

مزایای پمپ فاضلاب

1. سهولت در استفاده از کمپرسور و پمپ
2. مقاومت و کارایی بالا
3. عدم خوردگی و سایش در فاضلاب های شیمیایی
4. تنوع بالای پمپ فاضلاب برای کاربری های مختلف
5. عدم مسدود شدن و گرفتگی مسیر پمپاژ فاضلاب
6. مقاوم در برابر کاویتاسیون

کاربردهای پمپ های لجن کش

از مهمترین کاربردهای پمپ لجن کش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

انتقال انواع فاضلاب های صنعتی و خانگی دارای ذرات نسبتا بزرگ
منتقل انواع سیالات اسیدی و قلیایی و خورنده
انتقال پساب ها و پمپاژ آب هایی با شوری و املاح بسیار بالا
از آنجا که از پمپ لجن کش برای انتقال سیالات دارای ذرات مختلف استفاده می شود عموما از پمپ با پروانه ی بسته به دلیل احتمال گرفتگی پمپ استفاده نمی شود، و معمولا از پمپ با پروانه ی باز، نیمه باز و یا ورتکس (Vortex) استفاده می شود.

نحوه عملکرد پمپ لجن کش

شروع عملکرد پمپ لجن کش از اتصال موتور الکتریکی به جریان الکتریسیته آغاز می‌شود. با وارد شدن جریان، موتور الکتریکی باعث چرخش شفت شده که این چرخش به پروانه پمپ انتقال داده میشود. پروانه پمپ و حرکت شفت باعث ایجاد نیروی مکندگی و خلا در داخل پمپ می شود که این خلا با لجن یا هر سیال دیگری جایگزین میشود. با ادامه این فعالیت و کشش سیال به داخل پمپ، به مرور زمان خاصیت مویینگی در داخل لوله ها به وجود می آید و در نتیجه سیال مورد نظر به نقطه دلخواه انتقال داده میشود. نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که پمپ نباید با جریان‌های الکتریسیته ضعیف کار کند یا نباید آب موجود در محیط از یک سطح مشخص پایین‌تر بیاید. هر دو مورد می تواند به سلامت پمپ و عملکرد طبیعی آن لطمه بزند.

پمپ آب چیست؟

تلمبه یا پمپ آب وسیله ای است مکانیکی برای جابجایی و انتقال انواع مایعات که با افزایش فشار، منجر به جابجایی مایعات به ارتفاع بالاتر (با افزایش هد) یا حتی پایین تر (حوضچه و یا مخزن) می گردد.

پمپ ها در صنایع مختلف کاربردهای مختلف و فراوانی دارند. پمپ ها از منابع انرژی مختلفی استفاده می کنند که شامل پمپ ها با کارکرد دستی، برقی، موتورهای درون سوز و نیروی باد می شود پمپ ها اندازه های مختلفی دارند که از سایز میکروسکوپی برای کارهای پزشکی تا پمپ های بزرگ صنعتی را شامل می شود.

به عبارتی دیگر، پمپ انرژی مکانیکی را از یک منبع خارجی مانند موتور گرفته و به سیال مایعی که در حال عبور از آن است منتقل می گردد.

در نتیجه انرژی سیال پس از خارج شدن افزایش خواهد. از پمپ ها برای انتقال و یا جابجایی سیال از یک نقطه به نقطه دیگر در یک سیستم لوله کشی و یا هیدرولیک استفاده می شود پمپ ها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام کاربرد خاصی دارند.

واحد های اندازه گیری در پمپ

در ادامه، یک سری از واژه های فنی و کلیدی را که در صنعت تولید پمپ کاربرد اساسی دارند، به همراه معانی آنها مورد بررسی قرار خواهیم داد. تمامی اندازه ها و واحدهای اندازه گیری به شکل فنی بیان شده اند.

دبی (آبدهی)

میزان عبور سیال از یک مقطع در واحد زمان تعریفی از دبی می باشد و معمولا آن را با Q نمایش می دهند. اندازه گیری دبی به صورت عمده و بر اساس دو دسته واحد اندازه گیری صورت می پذیرد:

• واحدهای جرمی: میزان عبور توده جرمی سیال در کسر مشخصی از زمان محاسبه می گردد، مانند Kg/h
• واحدهای حجمی: میزان عبور توده حجمی از سیال در واحد زمان محاسبه می شود، مانند lit/min (لیتر در دقیقه) و m³/s (متر مکعب در ثانیه)

به عبارت دیگر به مقدار سیال یا مایعی که در واحد مشخصی از زمان از نقطه ای خاص مانند خروجی پمپ و یا سطح مقطع لوله عبور میکند و خارج می شود، دبی گفته می شود که می تواند بر حسب لیتر بر دقیقه، لیتر بر ثانیه و یا متر مکعب در هر ساعت محاسبه گردد.

قابل ذکر است که بین مقدار سیال عبوری از لوله و مقدار الکتریسیته عبوری از یک سیم تناسب مشابهی وجود دارد بدین ترتیب که مقدار هد هیدرولیکی برابر با مقدار ولتاژ و انرژی پتانسیل الکتریکی بوده و مقدار جریان هیدرولیکی نیز برابر با مقدار آمپر و جریان الکتریکی می باشد. همانطور که هر چه سیم انتقال جریان الکتریسیته نازک تر باشد،

مقدار جریان عبوری از سیم کاهش می یابد با کاهش قطر و سطح مقطع لوله انتقال آب، مقدار دبی نیز می کاهد. همانطور که جهت انتقال جریان الکتریسیته به کابل برق از طریق سیم نیاز به اختلاف ولتاژ هست، برای انتقال سیال در لوله نیز باید هد خاصی را تعریف کرد. تعیین مقدار هد یکسان در دو طرف یک لوله افقی باعث می شود سیال درون لوله هیچ گونه جریانی نداشته باشد به این علت که همانطور که کابل برق در برابر عبور جریان الکتریسیته از خود مقاومت نشان می دهد.

فشار (Pressure)

مقدار فشار یعنی مقدار فشار وارد شده بر روی هر واحد از سطح زمین (برای مثال Kg/cm²) و باید دقت داشت که با مقدار ارتفاع اشتباه نگردد.

در صورت پمپاژ مایعات، مقدار فشاری که مایع بر روی سطح زمین وارد می کند برابر است با حاصلضرب مقدار ارتفاع پمپاژ در وزن خاص مایع پمپاژ شونده. به همین خاطر حجم چندین کیلومتر هوا بر روی سطح زمین، بر روی سطح دریا تنها فشاری برابر با یک Kg/cm² تولید می کند یعنی فشاری نزدیک به تقریباً یک اتمسفر. ولی همین مقدار حجم از مایع فشاری برابر با 700 الی 800 برابر فشار هوا تولید می کند. زیرا وزن خاص مایع 700 الی 800 برابر از وزن هوا بیشتر است. به خاطر داشته باشید که مقدار فشار آب با ارتفاع 10 متر، چیزی نزدیک به یک Kg/cm² می باشد. با نصب یک مانومتر در خروجی پمپ می توان افزایش فشارهای زیر را اندازه گیری کرد.

• نفت- وزن خاص 2.1 Kg/cm² = 00.7*0.001*30*100 = 0.7 Kg/cm3
• آب- وزن خاص 0.3 Kg/cm² = 00.1*0.001*30*100 = 1.0 Kg/cm3
• جیوه- وزن خاص 40.8 Kg/cm² = 13.6 * 0.001 *30 * 100 = 13.6 Kg/cm3

هد (ارتفاع) یا فشار پمپ

یعنی یک پمپ تا چه ارتفاعی (در شرایط استاندارد) می تواند سیال را تحت فشار زیادتر کند. برای پمپهای آب سانتریفیوژ، هد یا فشار آب بر حسب متر (m) و یا فوت (ft) بیان می شود و برای پمپهای روتاری و جابجایی مثبت فشار پمپ بر حسب بار bar و PSI و کیلو پاسکال (kpa) گفته می شود. به عبارت دیگر Head به معنای ارتفاع بوده و به اختلاف سطح اشاره می کند. برای مثال پمپی با مقدار دبی برابر Q در هر ثانیه و با ارتفاع 30 متر قادر است مقدار Q لیتر از سیال را در هر ثانیه به ارتفاع 30 متر پمپاژ کند.

مقدار ارتفاع پمپاژ هر پمپ بر اساس قطر پروانه و سرعت گردش موتور پمپ محاسبه می شود و نوع سیال پمپاژ شونده اهمیت ندارد. به عبارت دیگر در مثال فوق پمپ قادر است مقدار Q لیتر از سیال پمپاژ شونده اعم از آب صاف، نفت و یا جیوه و غیره را به ارتفاع 30 لیتر در هر ثانیه پمپاژ کند و تفاوت تنها در مقدار توان مصرفی پمپ جهت پمپاژ سیالات متفاوت می باشد.

افت ارتفاع پمپاژ

با عبور سیال از لوله ها، فیلتر و یا شیرها و در اثر اصطکاک با جداره داخلی آنها مقدار جریان سیال و در نتیجه ارتفاع پمپاژ تا حدودی کاهش می کند که به آن افت ارتفاع میگویند.

همانند جریان الکتریسیته که با افزایش مقدار جریان (آمپر) افت جریان داخل کابل افزایش پیدا می کند. با افزایش سرعت جریان سیال، افت مقدار جریان و بنابراین افت ارتفاع پمپاژ افزایش می یابد. بنابراین با عبور سیال از لوله ها و فیلترها و شیرهای بیشتر، افت ارتفاع نیز به همان نسبت بیشتر می شود.

جرم مخصوص سیال

منظور از جرم مخصوص سیال و یا مایع، وزن آن سیال/مایع در یک واحد اندازه گیری خاص می باشد که معمولاً بر اساس واحدهای اندازه گیری Kg/dm³ و یا Kg/l سنجیده می شود. قابل ذکر است که هر 1dm³ برابر با 1 لیتر است.

نکته: حال با توجه به ارتباط بین مقدار دبی و مقدار ارتفاع پمپاژ می توان پمپها را به گروه های زیر تقسیم بندی کرد:

• پمپهایی با مقدار دبی پایین و ارتفاع پمپاژ بالا (پمپهای پیستونی و دوار و سانتریفیوژهای کوچک)
• موتور سانتریفیوژها یا Heliocentrifugal و یا پمپهای دارای پروانه های ملخی شکل بصورت دورانی حرکت کرده و سرعت گردش آن بر حسب دور در دقیقه rpm محاسبه می شود. در این دسته از پمپها با تغییر مقدار دبی عمکلرد پمپ تغییر نکرده و ارتفاع پمپاژ ثابت باقی می ماند. بنابراین جهت تغییر حالت کارکرد پمپ باید سرعت گردش موتور را تغییر داد.
• پمپهایی با دبی و ارتفاع پمپاژ بالا (پمپهای دارای پروانه های ملخی شکل و Helio Centrifugal)
• پمپهایی با مقدار دبی و ارتفاع معمولی (سانتریفیوژها)

به انرژی وارد شده بر سیال عبوری از پمپ که مربوط به ارتفاع و غلظت خود سیال می باشد، توان خروجی میگویند.

توان مصرفی

به توان وارد شده به پمپ توسط موتور و انتقال آن به سیال، توان مصرفی پمپ میگویند.

به واسطه عواملی همچون اصطکاک سیال با لوله ها و یا افت های هیدرولیکی طبیعی در خود دستگاه، همواره توان خروجی پمپ کمتر از توان مصرفی ان بوده که عمدتاً کمتر از عدد یک و بصورت درصد محاسبه می گردد که به این درصد راندمان پمپ گفته می شود.

توان خروجی

به مقدار توان (انرژی) وارد شده به سیال توسط پمپ، توان خروجی پمپ میگویند که به سه عامل دبی، ارتفاع و وزن سیال بستگی دارد.

برای مثال توان خروجی پمپ مورد استفاده جهت پمپاژ بنزین بسیار پایین تر از توان خروجی پمپی می باشد که جهت پمپاژ اسید سولفوریک مورد استفاده قرار می گیرد زیرا وزن هر دو سیال متفاوت می باشند. تمامی پمپها با کمک الکتروموتور و یا موتورهایی که در داخل خود دستگاه نصب شده اند، قادر به پمپ سیالات می باشند. قدرت (توان) مورد نیاز پمپ جهت کارکرد و پمپاژ سیالات را توان مصرفی می گویند.

راندمان

با تقسیم توان خروجی پمپ بر توان مصرفی، راندمان پمپ به دست می آید.

برای مثال پمپی که دارای راندمان 75 درصدی است، یعنی تنها پمپ درصد از توان مصرفی را برگردانده و 25 درصد آن در اثر اصطکاک سیال با لوله ها و سایر وسایل و یا حرارت داخل لوله و دستگاه هدر می رود.

در نتیجه هر چه راندمان پمپ بیشتر باشد، مقدار درصد هدر رفت توان مصرفی کمتر است. بنابراین هزینه مصرف انرژی آن کمتر می باشد.

اگر توان خروجی دوپمپ برابر با 1 HP بوده در حالی که راندمان پمپ اول 50 و دیگری 60 درصد باشد، نتیجه می گیریم که مقدار توان مصرفی مورد نیاز جهت تأمین توان خروجی 1 HP برای پمپ اول 2 HP و برای پمپ دوم تنها 1.67 HP می باشد.

پس در نتیجه مهمترین پارامتر جهت تعیین کیفیت دستگاه و مقدار صرفه جویی در مصرف انرژی، پرامتر راندمان می باشد.

پمپ های گریز از مرکز در اکثر صنایع به عنوان قلب سیستم که وظیفه جابه جایی سیالات مورد استفاده در ان صنعت را به عهده دارند به وفور مورد استفاده قرار میگیرند و سهم قابل توجهی در میزان انرزی مصرفی دارند. از این رو بهبود عملکرد پمپ ها مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است.

در این مقاله هدف مطالعه تاثیر پره های جدا کننده دوبل بر عملکرد پمپ در کارکرد با اب به صورت تجربی و عددی می باشد . به منظور بررسی تجربی سه نوع پروانه مختلف ساخته شده است . پمپ با این پروانه در سلول تست ازمایش شده و منحنی عملکردی ان استخراج گردیده است. همچنین با هدف بررسی جریان پمپ به صورت عددی با نرم افزار سی اف ایکس شبیه سازی شده است.

روش عددی حجم محدود به همراه مدل اشفتگی کا-امگا اس اس تی برای تحلیل عددی مورد استفاده قرار گرفته است . نتایج عددی و تجربی همخوانی قابل قبولی داشتند که حاکی از افزایش و تغییر ارتفاع مثبت مکشی خالص مورد نیاز  به دلیل اضافه کردن پره های جدا کننده دوبل است . حداکثر افزایش مربوط به پروانه نوع سوم و برابر با 6.33% بدست امده است . از طرفی پروانه نوع سوم باعث کاهش احتمال وقوع پدیده کاویتاسیون می شود .

بنابرین پروانه نوع سوم به عنوان بهترین طرح انتخاب می شود . همچنین مشاهده می شود که در اطراف نقطه طراحی پمپ تاثیر پره های جدا کننده دوبل بر عملکرد پمپ بیشتر بوده و با انحراف از این نقطه میزان این تاثیر کاهش می یابد.

لینک مقاله: https://navidsahandpump.com/wp-content/uploads/2021/10/7.pdf

نویسنده: دکتر میر بیوك احقاقی

در کار حاضر روش طراحی معکوس گلوله اسپاین برای اصلاح هندسه پمپ گریز از مرکز بصورت شبه سه بعدی در صفحه نصف النهاری و درمرجع دوار و رژیم
جریان لزج تراکم ناپذیر با هدف بهبود عملکرد ان توسعه یافته است.

در این روش تحلیل عددی جریان لزج روی یک صفحه نازک جریان بین دو پره توسط یک حلگر لزج سه بعدی با اصطلاح هندسه دیوار حفاظ جلو و حفاظ پشتی پروانه توسط الگوریتم گلوله -اسپاین ترکیب میشود.

به عبارت دیگر به جای حل معادلات غیر لزج شبه سه بعدی جریان روی صفحه نصف النهاری معادلات کامل سه بعدی ناویراستوکس اشفته روی صفحه جریان حل میگردند. نخست پمپ گریز از مرکز بصورت عددی مطالعه شدخ و نتایج عددی با نتایج  تجربی مقایسه میشوند و میدان جریان در پروانه پمپ با استفاده از شبه سه بعدی در صفحه نصف النهاری بدست می اید.

قابلیت الگوریتم طراحی معکوس با بررسی ان در هندسه دوار و انتخاب فشار استاتیک و فشار کاهش یافته به عنوان پارامتر هدف ارزیابی میشود .سپس با تعریف توزیع فشار هدف روی سطوح حفاظ جلو و حفاظ پشتی مجرا و تلاش جهت حذف گرادیان های اضافی فشار هندسه چرخ جدید مطابق با توزیع فشار اصلاح شده حاصل میگردد.

نتایج بدست امده بیانگر سرعت همگرایی و پایداری مطلوب روش گلوله -اسپاین در طراحی مجاری دوار با جریان لزج تراکم نا پذیر میباشد . افزایش استاتیک در طول خط جریان افزایش 1 درصد کل پمپ و تاخیر در شروع کاویتاسیون پمپ از جمله نتایج این پژوهش است.

لینک مقاله: https://navidsahandpump.com/wp-content/uploads/2021/10/7.pdf

نویسنده: دکتر میر بیوك احقاقی

كاربرد فراوان پمپ هاي گريز از مركز در صنايع مختلف موجب شده است تا افزايش كارايي اين پمپها مورد توجه قرار گيرد. پديده كاويتاسيون يكي از مشكلات اساسي در عملكرد پمپهاي گريز از مركز ميباشد. تغيير هندسهي ورودي پمپهاي گريز از مركز ميتواند راه حلي براي كاهش وقوع كاويتاسيون در مكش پروانه گردد.

بدين منظور، جريان در پروانه و حلزوني پمپ به صورت عددي با نرم افزار سي اف ايكس شبيه سازي شده است. روش عددي حجم محدود به همراه مدل اشفتگي كا-امگا-اس اس تي براي تحليل عددي مورد استفاده قرار گرفته است.

جريان در پروانه و حلزوني به ترتيب با دستگاه مختصات چرخان و ساكن تحليل شده است و نتايج با رابط روتور ايستا به يكديگر كوپل شده اند. موقعيتهاي مختلف ورودي به صورت عددي مورد بررسي قرار گرفته است. منحني هد – دبي پمپ شبيه سازي شده با مدل واقعي پمپ ٢٠٠-٦٥ شركت پمپيران مقايسه شده است. خطاي عدد ِي پايين، اطمينان از نتايج حاصل را افزايش داده است. نتايج نشان ميدهد برخي هندسههاي ورودي پروانه پمپ موجب بهبود عملكرد كاويتاسيوني پمپ با كاهش جزئي هد پمپ شده است. واژههاي كليدي: پمپ گريز از مركز، كاويتاسيون، تغيير هندسه، حل عددي.

لینک مقاله: https://navidsahandpump.com/wp-content/uploads/2021/10/9-1.pdf

نویسنده: دکتر میر بیوك احقاقی